ویتامین D یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری مورد نیاز بدن است. ما ویتامین D را از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید، غذا و مکمل‌های غذایی دریافت می‌کنیم و همه می‌دانیم که این ویتامین نقشی حیاتی در سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و ماهیچه‌های ما دارد. اما آیا می‌دانستید که کمبود ویتامین D باعث ریزش مو می‌شود؟
ویتامین D که یک ماده مغذی ضروری است در بسیاری از عملکردهای بدن از جمله حمایت از رشد مو نقشی موثر دارد. ویتامین D به رشد فولیکول‌های مو کمک می‌کند بنابر این سطوح پایین ویتامین D می‌تواند رشد مو را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ریزش مو شود. همچنین مطالعات سطوح پایین ویتامین D را در افراد مبتلا به آلوپسی نشان می‌دهد.
کمبود ویتامین D و ریزش مو
در واقع ویتامین D یک ماده مغذی مانند ویتامین A، ویتامین B12 یا ویتامین C نیست. ویتامین D یک هورمون است که در سلول‌های پوست به نام کراتینوسیت متابولیزه می‌شود. کراتینوسیت‌ها در ترمیم پوست، رشد ماهیچه‌ها و سلامت فولیکول‌های مو نقشی حیاتی بر عهده دارند.
موهای ما از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است که توسط کراتینوسیت‌ها تولید می‌شود. سلول‌های کراتینوسیت در بالای لایه درم، درست در جایی که فولیکول‌های مو قرار دارند، یافت می‌شوند. حال این سؤال مطرح می‌شود: آیا کمبود ویتامین باعث ریزش مو می‌شود؟ پاسخ این است که بله، به‌ویژه کمبود ویتامین D می‌تواند بر عملکرد کراتینوسیت‌ها و چرخه رشد مو تأثیر منفی بگذارد و منجر به ضعیف شدن و ریزش موها شود. بنابراین، دریافت مقدار کافی ویتامین D در رژیم غذایی و سبک زندگی، برای داشتن موهایی شاداب و سالم ضروری است.
برای تأمین ویتامین D، علاوه بر مصرف مکمل‌ها، می‌توانید با قرار گرفتن در معرض نور خورشید به‌ویژه در ماه‌های گرم سال و مصرف لبنیات و پروتئین، دوز ویتامین مورد نیاز بدن را تأمین کنید. همچنین برای دریافت طبیعی این ویتامین، مصرف ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، شاه‌ماهی، گوشت قرمز، جگر، زرده تخم‌مرغ و غلات غنی‌شده در برنامه غذایی توصیه می‌شود.
تاثیر کمبود ویتامین D بر ریزش مو
هنگامی که بدن ویتامین D مورد نیاز خود را دریافت نکند، کراتینوسیت‌ها در تنظیم چرخه طبیعی مو با مشکل مواجه شده و این وضعیت به کاهش رشد و افزایش ریزش مو منجر خواهد شد.
سطوح پایین ویتامین D، باعث کوتاه شدن مرحله آناژن یا فاز رشد در چرخه موها شده و فاز تلوژن یا مرحله استراحت طولانی‌تر می‌شود. علاوه بر این لایه درمی که موهای ما را در پوست نگه می‌دارد ضعیف شده و احتمال ریزش موها را افزایش می‌دهد.
کمبود ویتامین D همچنین با بیماری‌های خودایمنی مانند آلوپسی آره‌آتا نیز مرتبط است. آلوپسی آره آتا وضعیتی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند. این بیماری با ایجاد لکه‌های کوچک طاس در پوست سر و گاهی نیز در ناحیه ریش، همراه است.
همچنین سطوح پایین ویتامین D ممکن است منجر به آلوپسی آندروژنیک شود. آلوپسی آندروژنیک یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو است و به عنوان طاسی با الگوی مردانه و ریزش موی زنانه نیز شناخته می‌شود.
علائم کمبود ویتامین D و ریزش مو
تشخیص ریزش مو مرتبط با کمبود ویتامین D و تمایز آن از سایر انواع ریزش مو دشوار است زیرا ریزش مو از علائم رایج کمبود ویتامین D محسوب نمی‌شود. در آلوپسی آندروژنیک ریزش مو همیشه با یک الگوی ثابت اتفاق می‌افتد در حالی که چنین الگویی برای ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D وجود ندارد و در بیشتر موارد، کمبود این ویتامین هیچ علامت مشخصی ایجاد نمی‌کند. اگر ریزش مو با عقب نشینی خط رویش مو در پیشانی همراه باشد بعید است که علت آن کمبود ویتامین D باشد.
علائم ریزش مو مرتبط با کمبود ویتامین D می‌تواند شامل نازک شدن و ریزش تکه تکه موها باشد. با این حال بهتر است به برخی علائم کلی‌تر به غیر از ریزش مو نیز توجه کنید. علائم زیر ممکن است نشانه‌ای از این باشد که ریزش مو در نتیجه کمبود ویتامین رخ می‌دهد:
- درد مفاصل
- ضعف عضلانی
- افسردگی یا تغییرات خلق و خو
- اختلال در ترمیم زخم
علائم حادتر کمبود ویتامین D عبارتند از:
- درد عضلانی یا استخوانی
- احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پا
- افزایش حساسیت به درد
- لرزش عضلات، پرش یا اسپاسم
- سابقه شکستگی استخوان
- عضلات ضعیف بازوها یا ران‌ها
- ضعف در عضلات ران یا ساق پا، که ممکن است در هنگام راه رفتن باعث تکان خوردن شود
- پاهای خمیده در موارد کمبود ویتامین شدید
همچنین بخوانید: آشنایی با انواع ریزش مو، دلایل، علائم و روش‌های درمان
کمبود ویتامین D بیشتر از هر گروه سنی دیگری بر افراد 18 تا 45 ساله تأثیر می‌گذارد. اگرچه ریزش موی مرتبط با ویتامین D در سایر گروه‌های سنی غیرمعمول نیست، افراد در این بازه سنی آسیب‌پذیرتر به نظر می‌رسند.
در صورتی که سبک زندگی کم تحرکی دارید مثلا دائم پشت میز کار هستید یا بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذرانید لازم است مصرف مکمل ویتامین D را در نظر داشته باشید. به این ترتیب می‌توانید از کمبود ویتامین D و عوارض جانبی آن از جمله ریزش مو جلوگیری کنید.
درمان ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D
برای تشخیص کمبود ویتامین D لازم است یک آزمایش خون انجام دهید. در صورتی که آزمایش سطوح پایین ویتامین D را تایید کند، راه‌های زیادی برای افزایش میزان ویتامین D وجود دارد. پزشک شما را راهنمایی خواهد کرد و با توجه به میزان کمبود، دوز مناسب روزانه و روش تامین آن را برای شما شرح خواهد داد. توجه داشته باشید که مصرف کنترل نشده ویتامین D خطرناک است و می‌تواند منجربه وضعیتی به نام هایپرگلیسمی شده، کلسیم بیش از اندازه‌ای را وارد جریان خون کند.
کراتین تراپی مو برای تامین ویتامین D
یکی دیگر از راه‌های عالی برای رفع ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D، استفاده از درمان کراتینه مو است. درمان کراتینه معمولاً توسط یک آرایشگر انجام می‌شود اما امکان انجام آن در خانه نیز وجود دارد. کراتین تراپی فولیکول‌های مو را در برابر ریزش و نازک شدن مقاوم‌تر خواهد کرد. یکی از نکات مثبت درمان با کراتین این است که موها قابل کنترل و حالت پذیرتر می‌شوند و وز طبیعی موها بر طرف می‌شود.
نور آفتاب برای دریافت ویتامین D
در طول ماه‌های گرم سال می‌توانید از نور آفتاب برای تامین ویتامین D مورد نیاز خود استفاده کنید. با این حال در طول زمستان احتمالا نیاز به مصرف مکمل ویتامین D دارید. با قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید، نه تنها می‌توانید رشد مو را تحریک کنید، بلکه این کار به کاهش استرس و علائم افسردگی عاطفی فصلی نیز کمک می‌کند. می‌دانید که استرس و افسردگی هر دو با ریزش مو مرتبط هستند.
سطح ویتامین d خود را کنترل کنید
یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و به صورت منظم سطح ویتامین D بدن خود را کنترل کنید. دریافت ویتامین D کافی به معنای سلامت موها، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها و در نتیجه بهرمندی از بدنی سالم است.
مکمل‌های ویتامین D
به راحتی می‌توانید یک مکمل ویتامین D با کیفیت را از داروخانه تهیه کنید. ویتامین D با دوز 1000 یا بالاتر برای اکثر افراد مناسب است.
آیا کمبود ویتامین D خطرناک است؟
شاید این سوال مطرح شود که کمبود ویتامین D چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟ کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به از دست دادن تراکم استخوان شده، پوکی استخوان و افزایش احتمال شکستن استخوان‌ها را به دنبال داشته باشد. همچنین کمبود شدید ویتامین D می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های دیگری مانند راشیتیسم در کودکان شود. راشیتیسم یک بیماری نادر است که باعث نرمی و خمیدگی استخوان‌ها می‌شود. نوزادان و کودکان در معرض خطر ابتلا به راشیتیسم هستند. کمبود شدید ویتامین D در بزرگسالان منجر به پوکی استخوان می‌شود. استئومالاسی وضعیتی است که باعث ضعف استخوان‌ها، دردهای استخوانی و ضعف عضلانی می‌شود.
آیا می‌توان ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین D را متوقف کرد؟
بدون شک! ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D یک وضعیت کاملاً موقت است که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مصرف مکمل‌های ویتامین D برطرف خواهد شد. زمانی که ویتامین مورد نیاز بدن تامین شود، چرخه رشد مو نیز بهبود یافته و شاهد تغییرات قابل توجهی در رشد و سلامت موهای خود خواهید بود.
کمبود ویتامین D یک بیماری محیطی است و خوشبختانه برای جلوگیری از این نوع ریزش مو و تقویت رشد فولیکول‌های مو راهکارهایی وجود دارد. اولین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که یک آزمایش خون بدهید. انجام آزمایش به تشخیص کمبود ویتامین D کمک می‌کند.
برای جلوگیری از ریزش مو روزانه چقدر ویتامین D مصرف کنیم؟
یک بزرگسال باید روزانه 15 میکروگرم یا 600 واحد بین المللی ویتامین D مصرف کند. این در حالی است که اگر ریزش مو به دلیل یک بیماری زمینه‌ای رخ داده باشد، مصرف ویتامین D به تنهایی به جلوگیری از ریزش مو کمکی نخواهد کرد. برای درمان ریزش مو و شناخت علت آن بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
