شوره سر به شرایطی گفته می‌شود که طی آن سلول‌های مرده پوست سر، پوسته پوسته شده و روی شانه‌ها و لباس می‌ریزند. پوسته‌های شوره سر بسیار شبیه به هم به نظر می‌رسند اما عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد شوره در اسکالپ شود. آشنایی با انواع شوره سر و شناخت علت آن در انتخاب درمان مناسب موثر است.
به عنوان یک راهکار اولیه برای کنترل شوره سر، می‌توانید شامپو رزماری پرژک را امتحان کنید. این شامپو با خاصیت ضد قارچ از رشد مخمرهایی که عامل ایجاد شوره سر هستند جلوگیری می‌کند. از خواص شامپو رزماری پرژک می‌توان به جلوگیری از ریزش مو، تقویت پیازمو، رفع شوره سنگین سر و تنظیم چربی پوست سر اشاره کرد.
انواع شوره سر
شوره سر انواع مختلفی دارد که هر کدام علت خاصی دارند. برخی از انواع شوره سر را می‌توان با ایجاد تغییرات جزئی در روتین مراقبت از مو یا با درمان‌های خانگی شوره سر درمان کرد. انواع شدیدتر شوره سر ممکن است به درمان‌های دارویی با تجویز پزشک نیاز داشته باشند.
انواع شوره سر عبارتند از:
- شوره سر پوست خشک
- شوره سر پوست چرب
- شوره سر با منشاء قارچی
- شوره سر با منشاء بیماری‌های پوستی شامل: اگزما، پسوریازیس، درماتیت سبوریک
شوره سر پوست خشک
این رایج‌ترین نوع شوره سر است که معمولا در ماه‌های سرد سال اتفاق می‌افتد. اختلاف دمای هوای سرد با هوای گرم خانه باعث خشک شدن پوست و در نهایت بروز شوره پوست خشک می‌شود.
شستن مکرر موها با آب داغ یکی دیگر از علل خشکی پوست است. در این شرایط پوست تحریک شده و سلول‌های پوست از بین می‌روند. پوسته‌ها در این شرایط کوچک و سفید هستند و احتمال دارد فرد کمی احساس خارش داشته باشد.
خارش شدید اسکالپ می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری پوستی جدی‌تر باشد که نیاز به معاینه پزشک دارد. برای جلوگیری ازخشک شدن پوست سر می‌توانید از شامپوهای مرطوب کننده استفاده کنید. همچنین درمان‌های خانگی مانند ماساژ پوست سر با روغن نارگیل می‌تواند در تسکین خارش و بهبود خشکی پوست موثر باشد.
شوره سر پوست چرب
در زیر پوست ما غدد تولید کننده سبوم، ماده روغنی که به مرطوب کردن و محافظت از پوست ما کمک می‌کند، قرار دارند. هنگامی که این غدد سبوم بیش از حد تولید کنند، پوست و موهای ما چرب می‌شوند. چربی اضافی می‌تواند پوست سر را تحریک کرده و باعث ایجاد شوره سر شود.
پوسته‌های شوره سر پوست چرب در مقایسه با شوره پوست خشک بیشتر است. رنگ پوسته‌ها مایل به زرد است و روغنی‌تر به نظر می‌رسند. درماتیت سبوریک شکل شدیدتر شوره سر پوست چرب است.
شستشوی منظم با شامپو ضد شوره مناسب حاوی سالیسیلیک اسید می‌تواند به کنترل شوره سر پوست چرب کمک کند.
شوره سر با منشاء قارچ
مالاسزیا Malassezia نوعی قارچ است که روی پوست هر انسانی یافت می‌شود. این قارچ می‌تواند در برخی افراد واکنشی التهابی ایجاد کند که باعث بروز شوره سر یا سایر بیماری‌ها مانند اگزما شود.
استفاده از شامپوهای ضد قارچ، مانند شامپو رزماری پرژک، می‌تواند به کنترل شوره سر با منشاء قارچ کمک کند. همچنین به عنوان یک درمان خانگی گفته می‌شود روغن درخت چای Tea Tree Oil، می‌تواند در بهبود شوره سر پوست چرب موثر باشد.
شوره سر با منشاء بیماری‌های پوستی
شوره سر می‌تواند ناشی از بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبورئیک، پسوریازیس یا اگزما باشد. این بیماری‌ها باعث التهاب و تحریک پوست سر می‌شوند که در نتیجه، سلول‌های پوست با سرعت بیشتری ریزش می‌کنند و به صورت پوسته‌های ریز و سفید ظاهر می‌شوند. در این نوع شوره، پوست سر معمولاً قرمز و ملتهب است و ممکن است همراه با خارش شدید باشد. برای کنترل شوره سر با منشاء بیماری‌های پوستی، استفاده از شامپوهای ضد شوره درمانی و مراجعه به پزشک متخصص پوست توصیه می‌شود.
درماتیت سبوریک
درماتیت سبوریک اغلب در افراد با پوست چرب مشاهده می‌شود. درماتیت نوع بسیار شدید شوره سر پوست چرب است که علاوه بر پوسته پوسته شدن پوست سر می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قرمز و خارش شدید شود.
اگزما
اگزما یا درماتیت آتوپیک atopic dermatitis، با پوسته پوسته شدن، خارش و بثورات قرمز مشخص می‌شود. پوسته‌های اگزما بزرگ‌تر از پوسته‌های شوره سر خشک هستند. در این شرایط بیمار با قرمز شدن و تحریک پوست مواجه می‌شود.
استفاده از یک شامپو مرطوب کننده ملایم می‌تواند علائم شوره سر با منشاء اگزما را کاهش دهد با این حال ممکن است بیمار به درمان موضعی قوی‌تر با نظر پزشک نیاز داشته باشد.
پسوریازیس
پسوریازیس Psoriasis یک بیماری خود ایمنی است؛ در این شرایط سلول‌های پوست خیلی سریع رشد کرده و باعث ایجاد لکه‌های ضخیم و پوسته‌دار روی سطح پوست می‌شوند.
پسوریازیس در ناحیه اسکالپ ممکن است به صورت پوسته‌های ریز و پودری نقره‌ای رنگ ظاهر شود. همچنین ممکن است به صورت تکه‌های برآمده، ملتهب و پوسته‌دار، پوشیده شده با تجمع سلول‌های مرده پوست باشد.
شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید و زینک می‌توانند به کاهش علائم پسوریازیس کمک کنند.
علائم شوره سر
علائم اصلی شوره سر، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر است. پوسته‌های چرب معمولاً در موها و شانه قابل مشاهده هستند و اغلب در پاییز و زمستان که هوا سرد و خشک است شوره سر شدیدتر می‌شود. همچنین ممکن است علائم در برخی افراد گسترده‌تر یا شدیدتر بروز کنند.
علائم شوره سر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- پوسته‌های چرب و روغنی
- خارش
- لکه‌های تحریک شده روی پوست سر و گاهی اوقات روی صورت
- شوره ابرو
- ریزش مو
- پوسته های خشک روی پوست صورت
علت ایجاد شوره سر چیست؟
شوره سر حدود نیمی از جمعیت بزرگسال جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوامل زیادی در ایجاد شوره سر موثرند، بنابراین تعیین علت دقیق خارش و شوره پوست سر کمی دشوار است. با این حال علت‌های رایج شوره سر عبارتند از:
- ترشحات بیش از اندازه غدد چربی
- کلونیزاسیون قارچ در سطح پوست سر
- قارچ مالاسزیا
- شستشوی نادرست اسکالپ و موها
- شستشوی بیش از اندازه با شامپو
- برس زدن بیش از حد یا خشن موها و تحریک پوست سر
- واکنش پوست به محصولات مراقبت شخصی یا درماتیت تماسی
- آسیب‌های ناشی از اشعه خورشید
- تحت فشار قرار گرفتن پوست سر بخاطر استفاده از کلاه و …
- رژیم غذایی فقیر یا فاقد مواد مغذی
- قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، گرد و غبار یا خاک
علت دقیق این که چرا بعضی افراد مستعد شوره سر هستند مشخص نیست بعنوان مثال شوره سر در آقایان بیشتر از خانم‌ها دیده می‌شود. همچنین بسیاری افراد در دوران بلوغ علائمی از شوره سر مشاهده می‌کنند اما شوره می‌تواند در هر سنی ایجاد شود.
پیشگیری و درمان شوره سر
به طور کلی راهکارهای درمان و پیشگیری از شوره سر شامل سه دسته زیر می‌شود:
- استفاده از شامپو ضد شوره سر
- تغییر سبک زندگی
- مراقبت از مو
شامپو ضد شوره سر
برای برخی افراد، تنها استفاده از شامپو ضد شوره برای درمان و جلوگیری از شوره سر کافی است. اگر شامپویی را استفاده کردید و موثر نبود می‌توانید شامپوی دیگری را امتحان کنید. در صورتی که استفاده از شامپو عوارض جانبی مانند قرمزی، تحریک یا بثورات پوستی ایجاد کرد بلافاصله استفاده از آن را متوقف کنید و با یک متخصص پوست مشورت کنید.
شامپوهای بدون نسخه حاوی مواد زیر می‌توانند در کنترل شوره سر موثر باشند:
- پیریتیون روی Pyrithione zinc
- کل تار Coal tar
- اسید سالیسیلیک Salicylic acid
- سلنیوم سولفاید Selenium sulfide
- کتوکونازول Ketoconazole
تغییر سبک زندگی
در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند برای سلامت پوست سر بسیار مفید باشد. برای این کار لازم است استرس خود را مدیریت کنید. استرس بالا می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و برخی بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبوریک، اگزما و پسوریازیس را تشدید کند.
همچنین برای سلامت پوست سر بهتر است از یک رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا 3، روی، ویتامین‌های گروه B و پروبیوتیک‌ها استفاده کنید.
مراقبت از مو با روتین صحیح
اگر مستعد شوره سر هستید، برای کنترل آن می‌توانید تغییراتی در روتین مراقبت از مو یا محصولاتی که استفاده می‌کنید، ایجاد کنید.
محصولات آرایشی، از جمله رنگ مو می‌توانند پوست را تحریک کنند یا مواد شیمیایی روی پوست سر باقی بگذارند و در نتیجه خطر ابتلا به شوره سر را افزایش دهند.
شستشوی موها با آب داغ می‌تواند باعث شوره سر شود. برای شستن موها بهتر است از آب ولرم استفاده کنید.
از شامپو ضد شوره ملایم برای شستن موها استفاده کنید و موها را به خوبی آبکشی کنید.
اگرچه پوسته‌های شوره سر اغلب شبیه هم هستند، اما می‌توانند ناشی از ایجاد شرایط مختلفی در پوست سر باشند. توجه دقیق به ظاهر پوسته‌ها، وضعیت پوست و مو و سایر علائم احتمالی، می‌تواند در تشخیص نوع شوره سر و انتخاب درمان درست کمک کند.
در بیشتر موارد می‌توان شوره سر را با استفاده از شامپوهای OTC (بدون نیاز به نسخه) یا تغییر در روتین مراقبت از مو و سبک زندگی کنترل کرد. گاهی هم ممکن است در موارد حاد نیاز به مراجعه به پزشک و استفاده از درمان‌های دارویی باشد.
شامپو رزماری پرژک حاوی عصاره گیاه رزماری است که یک آنتی‌بیوتیک طبیعی به شمار می‌‌رود. این شامپو با دارا بودن خاصیت ضد قارچ از رشد مخمرها روی پوست سر جلوگیری کرده و به کنترل انواع شوره سر کمک می‌کند.
