ریزش مو سکه ای یا آلوپسی آره آتا یک بیماری شایع ریزش مو است و زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به فولیکولهای مو حمله می‌کند. این بیماری ممکن است در دوران کودکی یا بزرگسالی شروع شود و افراد را با هر قومیت، جنس یا سنی درگیر کند. ریزش مو سکه ای برای هر فرد به شکل متفاوتی بروز می‌کند. به خواندن ادامه دهید تا در مورد انواع، علل، علائم و درمانهای این بیماری بیشتر بدانید.
ریزش مو سکه ای چیست؟
ریزش مو سکه ای یا آلوپسی آره آتا (Alopecia areata) یک بیماری نسبتا رایج است. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به فولیکولهای مو حمله کرده و باعث ریزش مو می‌شود. ریزش مو سکه ای ممکن است در هر قسمتی از بدن رخ بدهد با این حال آلوپسی آره آتا معمولاً ناحیه سر و صورت را درگیر می‌کند. موها معمولاً به صورت تکه‌های کوچک و گرد شبیه به سکه، می‌ریزند، اما در برخی موارد هم ممکن است ریزش مو گسترده‌تر شود. اکثر افراد مبتلا به این بیماری کاملا سالم هستند و علائم خاصی ندارند.
روند این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی افراد در طول زندگی خود مرتب با ریزش مو درگیر هستند، در حالی که برخی دیگر فقط یک دوره ریزش را تجربه می‌کنند.
هنوز هیچ درمان قطعی برای ریزش مو سکه ای وجود ندارد اما برخی درمان‌ها از جمله روشهای درمان گیاهی، می‌توانند به تحریک رشد مو کمک کنند. سیر یک درمان خانگی موثر برای کنترل ریزش مو به شمار می‌رود. عصاره سیر سرشار از آنتی اکسیدان‌ها‌ست که از موها در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت کرده، موهای آسیب دیده را ترمیم و تقویت می‌کند و با برخورداری از مواد معدنی مانند سلنیوم، پتاسیم، روی و آهن به رشد موها کمک می‌کند. سیر همچنین دارای یک ماده فعال به نام آلیسین است که برای درمان ریزش مو بسیار مفید است.
شامپو سیر پرژک حاوی عصاره طبیعی سیر، یک روش در دسترس و موثر برای کنترل و درمان ریزش مو به شمار می‌رود. شامپو سیر پرژک با تنظیم چربی پوست سر ریزش مو را کنترل کرده، پیاز مو و موهای شکننده و آسیب دیده را ترمیم و تقویت می‌کند.
انواع آلوپسی آره‌آتا
آلوپسی آره‌آتا با توجه به مقدار موی از دست رفته و منطقه‌ای که تحت تاثیر قرار گرفته است طبقه بندی می‌شود:
آلوپسی آره آتا توتالیس
آلوپسی آره آتا توتالیس (Alopecia areata totalis) یک نوع پیشرفته از بیماری آلوپسی آره آتا است که با ریزش کامل موهای سر مشخص می‌شود. در این حالت، تمام موهای سر به صورت ناگهانی یا تدریجی از بین می‌روند.
در اینجا اطلاعات بیشتری در مورد آلوپسی آره آتا توتالیس آورده شده است:
علائم:
- ریزش کامل موهای سر
- گاهی اوقات، ریزش موهای سایر نقاط بدن مانند ابروها و مژه‌ها نیز رخ می‌دهد
- ممکن است تغییراتی در ناخن‌ها مانند فرورفتگی، خطوط و لکههای سفید ایجاد شود
آلوپسی آره آتا یونیورسالیس
آلوپسی آره آتا یونیورسالیس (Alopecia areata universalis) شدیدترین نوع آلوپسی آره آتا است. در این بیماری، نه تنها موهای سر به طور کامل می‌ریزند، بلکه تمام موهای بدن نیز از دست می‌روند. این شامل ابروها، مژه‌ها، موهای صورت، موهای ناحیه تناسلی و سایر موهای بدن می‌شود.
در اینجا اطلاعات بیشتری در مورد آلوپسی آره آتا یونیورسالیس آورده شده است:
علائم:
- ریزش کامل موهای سر و بدن
- ممکن است تغییراتی در ناخن‌ها مانند فرورفتگی، خطوط و لکههای سفید ایجاد شود.
نشانه‌های ریزش مو سکه ای
علائم بیماری ریزش مو سکه ای معمولاً بین سنین 25 تا 36 سال آشکار می‌شود. مهم‌ترین نشانه شروع بیماری، ریزش مو به صورت لکههای کوچک است. ریزش موی سکه‌ای اغلب بر روی پوست سر تأثیر می‌گذارد با این حال ممکن است در سایر نواحی بدن از جمله صورت، قفسه سینه، کمر، بازوها و پاها نیز رخ دهد.
ریزش مو سکه ای برای برخی افراد سریع و برای برخی دیگر به صورت تدریجی رخ می‌دهد. نشانه‌های دیگر ریزش مو عبارتند از:
- احساس خارش، سوزش یا سوزن سوزن شدن در ناحیه آسیب دیده
- رشد موهای خاکستری یا سفید در ناحیه آسیب دیده
- سوراخ شدن یا ایجاد فرورفتگی در ناخن‌ها
ریزش مو سکه ای در کودکان
ریزش مو سکه ای در کودکان با نام آلوپسی آره آتای زودرس شناخته می‌شود. علاوه بر ریزش مو، کودکان ممکن است تغییرات ناخن مانند سوراخ شدن و … را تجربه کنند. ضایعات ناخن در بزرگسالان با ریزش موی سکه‌ای نادر و در کودکان شایع‌تر است. این بیماری در کودکان بالای 5 سال می‌تواند اثرات عاطفی جدی بر روحیات کودک داشته باشد.
ریزش مو سکه ای در زنان
آلوپسی آره‌آتا می‌تواند در هر سنی شروع شود اما اکثر افراد در سال‌های ابتدایی زندگی به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیش از 80٪ افراد علائم بیماری را قبل از 40 سالگی تجربه می‌کنند و 40٪ افراد نیز تا قبل از سن 20 سالگی علائم بیماری را مشاهده می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آلوپسی آره‌آتا هستند و احتمال ابتلا به این بیماری در برخی نژادها و قومیت‌ها از جمله نژادهای آسیایی زرد پوست، سیاه پوستان و اسپانیایی تبارها ممکن است بیشتر از سفید پوستان باشد.
آلوپسی آره آتا یک بیماری چند ژنی است، به این معنی که عوامل ژنتیکی متعددی در بروز این بیماری دخیل هستند. با این حال همه افراد دارای ژن به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. به عنوان مثال، در دوقلوهای همسان که ژنهای مشابهی دارند، اگر یکی از دوقلوها آلوپسی آره آتا داشته باشد، تنها 55 درصد احتمال دارد که دوقلوی دیگر نیز به آن مبتلا شود.
آلوپسی آره اتا در ریش
آلوپسی در ریش یا آلوپسی باربا (Alopecia barbae ) یکی از انواع این بیماری است. آلوپسی باربا شکل خاصی از ریزش مو است که ریش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولاً یک نقطه طاس به صورت دایره‌های کوچک بدون مو به طور ناگهانی در ریش فرد و اغلب در امتداد خط فک ظاهر می‌شود. تکه‌های طاس کوچک و دایره شکل هستند اما ممکن است فرد همه ریش خود را از دست بدهد. علت دقیق این بیماری ناشناخته است اما اغلب استرس روانی و فیزیکی و همچنین ژنتیک را با آلوپسی مرتبط می‌دانند. این بیماری در افراد مبتلا به آلوپسی، آسم یا آلرژی بیشتر شایع است. همچنین وجود سابقه وراثتی بیماری‌هایی مانند دیابت نوع یک، لوپوس و پسوریازیس، ریسک ابتلای فرد به این بیماری را افزایش می‌دهد. برخی از ویروس‌ها، مواد یا داروها نیز می‌توانند محرک باشند.
علائم آلوپسی آره آتا در ریش
ریزش مو آلوپسی باربا می‌تواند به طور ناگهانی، در عرض چند روز یا در طی چند هفته ظاهر شود. لکههای طاس در تکه‌های دایره‌ای کوچک در ناحیه ریش ایجاد می‌شوند و با از دست دادن موهای بیشتر، دایره‌ها شروع به همپوشانی می‌کنند. موهای ریش در اطراف لبه این تکه‌ها ممکن است سفید باشند.
برخی افراد قبل از ریزش مو احساس خارش و درد را تجربه می‌کنند. همچنین قرمزی، سوزش و التهاب از علائم گزارش شده قبل از ریزش مو در ناحیه مبتلا به طاسی است. پوست صورت نیز در تکه طاس با این که کاملا صاف به نظر می‌رسد در لمس زبر است.
در حالی که هیچ درمانی برای آلوپسی باربا وجود ندارد، علائم آن قابل مدیریت هستند. درمان ممکن پاسخ داده و موها دوباره رشد کنند و همچنان باقی بمانند. همچنین ممکن است بعد از رویش مجدد موها، دوباره ریزش مو اتفاق بیفتد. ممکن است فاصله بین دو ریزش مو چندین سال طول بکشد. از سوی دیگر احتمال دارد درمان چاره ساز نباشد و موها هرگز دوباره رشد نکنند. نتایج درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و عواملی مانند سن، میزان ریزش مو و … در نتایج درمان اثر گذارند.
علت ریزش مو سکه ای
در شرایط بیماری آلوپسی آره آتا، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکولهای مو حمله می‌کند و باعث ایجاد التهاب می‌شود. محققان هنوز به طور دقیق نمی‌دانند که علت اصلی این اتفاق چیست، اما معتقدند که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی (غیر ژنتیکی) در ایجاد این نوع ریزش موی نقش دارند.
هر کسی ممکن است دچار آلوپسی آره آتا شود. این بیماری زنان و مردان و همه نژادها و اقوام را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ریزش مو سکه ای در هر سنی ممکن است شروع شود، اما بیشتر افراد در سنین جوانی، حوالی بیست سالگی تا سی سالگی به این نوع ریزش مو مبتلا می‌شوند. این بیماری در صورتی که در کودکان کمتر از 10 سال رخ دهد، به طور قابل توجهی گسترده و پیشرونده خواهد بود.
با این که برای بیشتر افراد مبتلا به این نوع ریزش، هیچ سابقه وراثتی وجود ندارد اما اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به این بیماری باشد ریسک ابتلا به بیماری در سایر اعضای خانواده بالاتر می‌رود. دانشمندان پی برده‌اند که ژنتیک در ایجاد بیماری ریزش مو سکه ای نقش دارد و اغلب ژنهای مرتبط با این بیماری نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند.
افراد مبتلا به برخی بیماری‌های خودایمنی مانند پسوریازیس، بیماری تیروئید یا ویتیلیگو و افرادی که دارای شرایط آلرژیک مانند تب یونجه و درماتیت آتوپیک (اگزما) هستند، بیشتر در معرض ابتلا به آلوپسی آره‌آتا هستند.
با وجود این که هیچ محرک آشکاری برای این شرایط وجود ندارد اما به نظر می‌رسد استرس عاطفی یا بیماری می‌تواند ریسک ابتلا به ریزش مو سکه ای را در افراد افزایش دهد.
تغییرات مو در ریزش مو سکه‌ای
ریزش مو سکه ای یا آلوپسی آره آتا معمولاً با از دست دادن ناگهانی مو به صورت تکه‌های گرد یا بیضی شکل روی پوست سر شروع می‌شود، اما هر قسمتی از بدن ممکن است تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرد، مانند ناحیه ریش در مردان یا ابروها یا مژه‌ها. در حاشیه این لکههای طاس، اغلب موهای کوتاه و شکسته یا موهایی وجود دارد که مو در ناحیه پایه از نوک باریک‌تر است. روی لکههای طاسی معمولاً هیچ نشانه‌ای از بثورات، قرمزی، یا زخم وجود ندارد. برخی از افراد می‌گویند که دقیقاً قبل از ریزش مو در قسمت‌ها‌یی از پوست احساس سوزن سوزن شدن، سوزش یا خارش را تجربه کرده‌اند.
همچنین بخوانید : ریزش مو در مردان، علل، علائم و درمان
بعد از این که ریزش مو سکه‌ای اتفاق افتاد پیش بینی این که در آینده چه خواهد شد دشوار است اما احتمال بروز این شرایط وجود دارد:
- موها در عرض چند ماه دوباره رشد می‌کنند. ممکن است موها در ابتدا سفید یا خاکستری به نظر برسند اما با گذشت زمان رنگ طبیعی خود را به دست می‌آورند.
- لکههای طاس بیشتری ایجاد می‌شود. گاهی اوقات موها در اولین لکه طاسی رشد می‌کنند در حالی که تکه‌های طاسی جدید در حال شکل‌گیری هستند.
- تکه‌های کوچک طاسی به هم می‌پیوندند و تکه‌های بزرگتر را تشکیل می‌دهند. در برخی موارد، تمام پوست سر دچار ریزش مو می‌شود که به آن آلوپسی توتالیس (alopecia totalis) می‌گویند.
- نوع دیگر که بسیار نادر است ریزش موی کل بدن است که به آن آلوپسی یونیورسالیس (alopecia universalis) گفته می‌شود.
- در بیشتر موارد، موها دوباره رشد می‌کنند، اما ممکن است دوره‌های ریزش مو در آینده نیز وجود داشته باشد.
در افراد با شرایط زیر موها به خودی خود و به صورت کامل دوباره رشد می‌کنند:
- حجم کم ریزش مو
- شروع ریزش مو سکه‌ای در سن بالا
- عدم وجود تغییرات در ناخن‌ها
- عدم وجود سابقه خانوادگی
درمان ریزش سکه ای مو
داروها و درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند به مدیریت ریزش مو کمک کنند، اما هیچ کدام نمی‌توانند این بیماری را کاملا درمان کنند. آلوپسی آره آتا توتالیس و آلوپسی آره آتا یونیورسالیس شدیدتر نوع آلوپسی آره‌آتا هستند و به ندرت به درمان پاسخ می‌دهند.
گزینه‌های درمان برای آلوپسی آره‌آتا عبارتند از:
کورتیکواستروئیدها
برای درمان بیماری‌های خودایمنی اغلب از داروهای ضد التهابی استفاده می‌شود. کورتیکواستروئیدها به صورت تزریقی، خوراکی و موضعی مصرف می‌شوند. پاسخ بدن به کورتیکواستروئیدها ممکن است کند باشد همچنین برخی از عوارض جانبی استفاده از این دسته داروها عبارتند: از افزایش اشتها، افزایش وزن، تغییر در خلق و خو و تاری دید.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک داروی موضعی رایج بدون نیاز به نسخه است که برای درمان طاسی با الگوی مردانه و زنانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مشاهده نتایج درمان با ماینوکسیدیل دست کم باید درمان را به مدت 12 هفته به صورت مداوم ادامه دهید. برخی از عوارض جانبی ماینوکسیدیل عبارتند از سردرد، تحریک پوست سر و رشد غیر معمول مو.
فتوتراپی (Phototherapy)
در درمان فتوتراپی از اشعه ماوراء بنفش با لامپ‌های مخصوص استفاده می‌کنند. ممکن است همراه با اشعه ماوراء بنفشA (PUVA) یا ماوراء بنفش B (PUVB) از دارویی به نام پسورالن نیز استفاده کنند. استفاده از امواج ماوراء بنفش در فتوتراپی می‌تواند به درمان برخی از اختلالات پوست و ناخن ناشی از بیماری آلوپسی آره‌آتا کمک کند.
پلاسمای غنی از پلاکت
برای این کار از خون خود بیمار استفاده می‌کنند، آن را پردازش کرده و سپس برای تحریک رشد مو آن را به پوست سر فرد تزریق می‌کنند. برخی از عوارض جانبی این درمان ممکن است شامل درد و سوزش پوست سر، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ باشد.
ایمونوتراپی موضعی (Topical immunotherapy)
در این روش متخصص با اعمال موضعی یک آلرژن روی پوست، واکنشی آلرژیک (درماتیت تماسی) ایجاد می‌کند که باعث رشد مو می‌شود. برخی از عوارض جانبی این روش شامل تحریک پوست سر، تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی)، اگزما و تغییر رنگ پوست است.
آلوپسی آره آتا یک بیماری غیر قابل پیش بینی است؛ برخی افراد، رشد مجدد موهایشان را تجربه می‌کنند اما بعداً دوباره با ریزش مو مواجه می‌شوند. در برخی دیگر، موها دوباره رشد می‌کند و دیگر نمی‌ریزد. بنابر این آلوپسی آره آتا در هر مورد منحصر به فرد است. حتی اگر فرد تمام موهای خود را از دست بدهد، این احتمال وجود دارد که موها دوباره رشد کنند. بسته به نوع درمان و میزان اثربخشی آن، بیمار ممکن است بین 4 تا 12 هفته پس از شروع ریزش مو، شاهد رشد موهای جدید باشد.
درمان خانگی ریزش مو سکه ای
برای درمان ریزش مو سکه ای می‌توانید برخی درمانهای طبیعی بی ضرر را در خانه امتحان کنید. این روش‌ها به تحریک رشد مو و تقویت موهای موجود کمک می‌کنند:
سیر:
سیر سرشار از آنتی اکسیدانها است و می‌تواند به محافظت از پوست سر ما در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک کند. همچنین سیر در تحریک رشد مو موثر است و با خواص آنتی باکتریال و ضد قارچ خود به سلامت اسکالپ و در نتیجه رشد موهای سالم کمک کرده و از فولیکولهای مو محافظت می‌کند.
آلوئه ورا:
ژل آلوئه ورا برای درمان ریزش مو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ژل نه تنها پوست سر را تسکین می‌دهد، بلکه موها را نرم می‌کند، شوره سر را کاهش می‌دهد و فولیکولهای مو را که ممکن است توسط چربی‌های اضافی یا گرد و غبار مسدود شده باشند، باز می‌کند.
روغن نارگیل:
روغن نارگیل حاوی اسیدهای چرب مفید است که به ساقه نفوذ کرده و به رشد موها کمک می‌کند، روغن نارگیل همچنین سطح پروتئین موجود در موها را حفظ می‌کند و سلامت و درخشندگی مو را بهبود می‌بخشد. برای درمان ریزش مو سکه ای با روغن نارگیل کافی است چند قطره روغن را روی پوست سر تمیز ماساژ دهید و اجازه دهید نیم ساعت باقی بماند تا به عمق فولیکولهای مو نفوذ کند. روغن نارگیل PH طبیعی پوست سر را تنظیم کرده و از آن جا که سرشار از ویتامین E است که در تقویت فیبر مو نقش کلیدی دارد.
عصاره رزماری:
اصلی‌ترین مزیت رزماری اثر آن در بازکنندگی عروق است که باعث بهبود گردش خون در فولیکولهای مو می‌شود. گردش خون بهتر یعنی تغذیه و اکسیژن‌رسانی بهتر به فولیکول‌ها و در نتیجه تقویت آنها. روغن رزماری را با یک روغن حامل رقیق کنید و روی پوست سر ماساژ دهید. این روغن ضد التهاب است و می‌تواند پوست سر تحریک شده را تسکین دهد.
سرکه سیب:
سرکه سیب به متعادل نگه داشتن PH پوست سر کمک می‌کند، از موخوره جلوگیری می‌کند و موها را نرم و به طور قابل توجهی ضخیم و براق می‌کند. سرکه سیب را با آب گرم رقیق کرده و هفته‌ای یک بار با ماساژ ملایم به پوست سر بمالید. بگذارید چند دقیقه بماند و سپس با آب فراوان بشوئید.
روغن بادام:
روغن بادام سرشار از ویتامین E است. ویتامین E یک آنتی اکسیدان طبیعی و برای پوست و مو بسیار مفید است. کافی است چند قطره روغن بادام را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید. انجام روزانه این کار باعث تغذیه و آبرسانی فیبرهای مو، ترمیم موهای آسیب‌دیده و درخشندگی، نرمی و سلامت موها می‌شود.
آب پیاز:
آب پیاز یکی از درمانهای خانگی شناخته شده برای رفع آلوپسی و ریزش مو سکه‌ای است زیرا گردش خون را تحریک کرده و خون‌رسانی به فولیکولهای مو افزایش می‌دهد و در نتیجه به بازسازی و تقویت موها کمک می‌کند. کافی است آب پیاز را با یک روغن حامل رقیق کرده و روی سر ماساژ دهید. نتایج شگفت انگیز آن، ارزش تحمل بوی ناخوشایند پیاز را دارد.
درمانهای گیاهی و خانگی امن هستند و تا حدودی به رشد مو کمک کرده، می‌توانند در کنترل و درمان بیماری ریزش مو سکه ای یا آلوپسی آره‌آتا موثر واقع شوند. اما بهتر است قبل از هر تصمیمی ابتدا با متخصصین پوست مشورت کنید و با توجه به شرایط و نیاز خود درمان را شروع کنید.
