مژه عملکردی فراتر از زیبایی دارد. مژه‌ها از چشم در برابر مواد زائدی که می‌توانند به چشم آسیب برسانند یا باعث عفونت شوند، محافظت می‌کنند. ریزش چند مژه در روز طبیعی است. آنها معمولاً در عرض چند روز دوباره رشد می‌کنند. مژه‌ها رشد می‌کنند، می‌ریزند و هر 6 تا 10 هفته یک بار در یک چرخه طبیعی جایگزین دوباره می‌شوند، درست مانند موهای سر.
علت ریزش مژه چیست؟
چرا مژه‌ها می‌ریزند؟ ریزش مژه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثلا اگر ریمل می‌زنید و مژه‌هایتان بیش از اندازه می‌ریزند ممکن است به ریمل حساسیت داشته باشید. ریزش مژه بیش از اندازه می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. از جمله شرایطی که با ریزش مژه همراهند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- آلوپسی آره آتا
- اسکلرودرمی
- پرکاری تیروئید
- کم کاری تیروئید
- لوپوس
- بلفاریت یا التهاب پلک
- شیمی درمانی
با کشف علت ریزش مژه و انتخاب درمان مناسب می‌توان از ریزش آنها جلوگیری کرد و چرخه رشد طبیعی را باز گرداند. اما چرخه رشد طبیعی مژه چیست؟
یک فرد بالغ به طور متوسط دارای 100 تا 150 مژه بالایی و 50 تا 75 مژه تحتانی در هر پلک است. هر مژه یک چرخه رشد منحصر به خود دارد که چیزی حدود 5 تا 11 ماه طول می‌کشد و شامل مراحل زیر است:
فاز آناژن Anagen phase
این فاز دوره رشد هر تار مژه است. این مرحله معمولاً چهار تا ده هفته به طول می‌انجامد.
فاز کاتاژن Catagen phase
در این مرحله مژه‌ها به حداکثر طول خود رسیده و رشد آنها متوقف می‌شود. این مرحله 2 تا 3 هفته طول می‌کشد.
فاز تلوژن Telogen phase
این فاز دوره استراحت قبل از ریزش مژه، ریزش مژه و رشد مژه‌های جدید است.
ریزش مژه به دلیل آلوپسی
مشکلات خودایمنی مانند آلوپسی باعث ریزش جزئی یا کامل موهای سر و سایر نواحی بدن مانند مژه‌ها می‌شود. اگرچه هیچ درمان قطعی برای آلوپسی وجود ندارد، اما تا زمانی که فولیکول‌های مو زنده هستند، امیدی برای رشد مجدد مژه‌ها و موها وجود دارد.
سوختگی
اگر مژه‌ها به دلیل سوختن اتفاقی از دست رفته باشند تا زمانی که ریشه‌های فولیکول‌های مو از بین نرفته و پلک‌ها سالم هستند، امکان رشد مجدد مژه‌ها پس از گذشت شش هفته وجود دارد، زیرا پس از سپری شدن این زمان یک چرخه رشد جدید شروع می‌شود.
ریزش مژه به خاطر شیمی درمانی
بیمارانی که تحت درمان با شیمی درمانی قرار می‌گیرند ریزش کلی موهای سر و بدن را تجربه می‌کنند. این می‌تواند شامل مژه‌ها نیز باشد. مژه‌ها ممکن است در طول درمان نازک شده و بریزند.
در چند هفته اول شروع درمان، بیمار ریزش مو را تجربه می‌کند و این وضعیت در طول مدت شیمی درمانی و چند هفته پس از پایان آن ادامه می‌یابد. متاسفانه هنوز هیچ راه قطعی برای جلوگیری از ریزش مو ناشی از شیمی درمانی وجود ندارد.
چند هفته تا چند ماه پس از پایان درمان شیمی درمانی، موها و مژه‌ها دوباره رشد می‌کنند. البته، موهای جدید ممکن است رنگ یا بافت متفاوتی داشته باشد.
ریزش مژه به دلیل عفونت و التهاب
التهاب چشم یا بلفاریت ممکن است خود را به صورت خارش، قرمزی، تورم یا تحریک پلک نشان دهد. بلفاریت زمانی اتفاق می‌افتد که غدد چربی پلک مسدود شوند، که این شرایط می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی برای فولیکول‌های مژه شود. هنگامی که چشم و پلک اطراف آن بهبود یابد و تورم، التهاب و قرمزی برطرف شود، مژه‌ها ظرف چند هفته دوباره رشد می‌کنند.
مراقبت‌های بهداشتی مناسب احتمال ابتلای چشم‌ها به عفونت‌های باکتریایی، قارچی و التهاب چشم را کاهش می‌دهد. برای جلوگیری از تحریک یا عفونت‌هایی که می‌تواند باعث ریزش موی مژه‌ها شود، پاک کردن آرایش و تمیز کردن چشم‌ها و صورت بسیار مهم است.
بیماری تیروئید
تیروئید یک غده پروانه مانند کوچک در گردن است که تنظیم فعالیت‌های خاصی در بدن را بر عهده دارد. پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید هر دو می‌توانند باعث ریزش مو و تغییر وزن بدن شوند و بر سیستم قلبی عروقی تأثیر بگذارند. در صورتی که ریزش مژه ناشی از مشکلات هورمونی مربوط به این غده باشد، با درمان و تثبیت غده تیروئید، مژه‌ها در عرض چند ماه دوباره رشد خواهند کرد.
تریکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا یک اختلال تکانه‌ای است که باعث می‌شود افراد موهای خود را بکشند تا جایی که موها از پوست جدا شوند. این اختلال می‌تواند منجر به ریزش مژه‌ها و موهای سر و سایر نواحی بدن مانند ریش شود.
با وجود کنده شدن موها، فولیکول‌های سالم همچنان به رشد مو ادامه می‌دهند. بنابراین، مژه های جدید به آرامی دوباره رشد می‌کنند و ظرف چند ماه جایگزین موهای کنده شده می‌شوند. با این حال، در شرایط خاص، ممکن است فولیکول‌های مو آسیب ببینند و مژه‌ها هرگز دوباره رشد نکنند.
سایر علت‌های ریزش مژه
علل دیگر برای ریزش مژه عبارتند از:
- تغییرات هورمونی
- کمبودهای تغذیه‌ای
- استرس مزمن
- سرطان
آشنایی با عوامل تقویت کننده مژه
عوامل تقویت‌کننده مژه موادی هستند که به رشد، استحکام و ضخامت مژه‌ها کمک می‌کنند و معمولاً در قالب سرم‌ها، روغن‌ها یا ماسک‌های تقویتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات حاوی ترکیباتی مانند ویتامین E، بیوتین، پپتیدها، کراتین و روغن‌های طبیعی (مانند روغن کرچک یا روغن آرگان) هستند که به تغذیه فولیکول‌های مژه و جلوگیری از ریزش آنها کمک می‌کنند
استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل
تغذیه مناسب می‌تواند به تقویت رشد مژه، مو و حفظ سلامت کلی بدن کمک کند. شما می‌توانید با افزودن برخی مواد مغذی به رژیم غذایی خود به تقویت مژه‌هایتان کمک کنید. برای داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مناسب این مواد را در رژیم خود بگنجانید:
پروتئین
بخش مهمی از ساختار موهای ما از پروتئین تشکیل شده است، بنابراین یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین برای سلامت مژه‌های ما حیاتی است. پروتئین، آمینواسیدهای مورد نیاز بدن را برای تولید کراتین تامین می‌کند. کراتین کمک می‌کند مژه‌ها سالم و قوی بمانند.
بیوتین
بیوتین یک ویتامین ضروری برای تولید کراتین است و در بسیاری از منابع غذایی از جمله آجیل، گل کلم، کلم بروکلی، کلم پیچ، پیاز و غلات کامل یافت می‌شود.
همچنین بخوانید : بیوتین برای مو؛ راز رشد سریع، تقویت و درخشندگی موها
میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین A و C
میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌های A و C به تکثیر سلولی و تولید کلاژن کمک کرده و در سلامت و تقویت رشد مژه‌ها موثرند. این ویتامین‌ها در میوه‌ها و سبزیجات نارنجی تیره و زرد، انواع توت‌ها و آووکادو به وفور یافت می‌شود.
نیاسین
نیاسین یا ویتامین B3 به بهبود جریان خون در فولیکول‌های مو کمک کرده و رشد مژه‌ها را تحریک می‌کند. منابع طبیعی برای تامین نیاسین مورد نیاز بدن عبارتد از: مرغ، ماهی، گوشت گاو، بوقلمون، بادام زمینی، نخود سبز و آووکادو.
آهن
رژیم غذایی فاقد آهن می‌تواند باعث شود که تعداد زیادی از مژه‌ها هم‌زمان به مرحله استراحت وارد شوند. مصرف غذاهای سرشار از آهن می‌تواند به جلوگیری از این اتفاق کمک کند. سبزی‌های تیره و برگ‌دار مانند اسفناج، میوه خشک، گوشت پرندگان، غذاهای دریایی، لوبیا و غلات غنی شده منابعی سرشار برای تامین آهن مورد نیاز بدن به شمار می‌روند.
مکمل مولتی ویتامین
اگر ویتامین‌ها و مینرال‌های مورد نیاز بدن را از طریق رژیم غذایی دریافت نمی‌کنید، می‌توانید با مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین آن را تامین کنید. مولتی ویتامین‌ها را می‌توانید بدون نیاز به نسخه از داروخانه تهیه کنید. این مکمل‌ها اغلب به صورتی فرمولاسیون شده‌اند که نیاز روزانه بدن به انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را فراهم می‌کنند.
تقویت کننده‌های بدون نسخه مژه
برای تقویت مژه می‌توانید از سرم‌ها و ژل‌های تقویت کننده بدون نیاز به نسخه استفاده کنید. این محصولات را می‌توانید به تنهایی و یا برای زیر آرایش روی مژه‌ها اعمال کنید. همچنین برخی از انواع ریمل حاوی نرم‌کننده‌هایی مانند کمپلکس‌های لیپیدی یا پپتیدی هستند که می‌توانند به تقویت و رشد مژه‌ها کمک کنند.
راهکارهای درمان خانگی ریزش مژه
شما می‌توانید با استفاده از برخی تکنیک‌ها و محصولات مختلف در خانه مژه‌های پرپشت‌تر و بلندتری داشته باشید و به تقویت و رشد مژه‌ها کمک کنید.
روغن کرچک
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که از دانه‌های درخت کرچک به دست می‌آید. اسیدهای چرب سازنده روغن کرچک برای پوست بسیار مغذی هستند. شواهد عملی و تجربی نشان می‌دهند که استفاده منظم از روغن کرچک به رشد مژه‌ها و تقویت آنها کمک می‌کند. برای تقویت مژه‌ها باید از روغن کرچک خالص استفاده کنید. قبل از استفاده مقداری روغن کرچک را روی پوست دست تست کنید تا مطمئن شوید به آن حساسیت ندارید.
بهترین زمان برای استفاده از روغن کرچک برای تقویت مژه‌ها، قبل از خواب است. مقدار کمی روغن کرچک را به وسیله یک گوش پاک کن یا برس مژه، روی مژه‌های تمیز و بدون آرایش در امتداد خط رویش مژه بکشید و مراقب باشید روغن وارد چشم‌های شما نشود. روغن کرچک می‌تواند چشم را به شدت تحریک کند بنابر این باید به سرعت با آب شسته شود. اجازه دهید روغن کرچک در طول شب روی مژه‌ها بماند و صبح قبل از آرایش کردن آن را پاک کنید.
آلوئه ورا
یکی دیگر از روش‌های خانگی برای آبرسانی و تقویت مژه‌ها استفاده از ژل آلوئه ورا است. آلوئه ورا تسکین دهنده و مرطوب کننده است وتولید کلاژن را تقویت کرده و به این ترتیب مژه‌ها را تغذیه می‌کند. همچنین برخی معتقدند به جای ژل آلوئه ورا، می‌توانید مقدار کمی وازلین را به مژه‌های خود بزنید و فولیکول‌های مو را آبرسانی و مرطوب کنید.
روغن زیتون
روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب از جمله اسید اولئیک، اسید لینولئیک و اسید پالمیتیک است که دارای خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی هستند و برای رشد مو و تقویت مژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اسیدهای چرب می‌توانند به تقویت و تغذیه مژه‌ها، نرم شدن پوست و بهبود عملکرد فولیکول‌های مژه کمک کنند. اسید اولئیک سطح سبوم پوست را تنظیم می‌کند، باکتری‌ها را دور نگه می‌دارد و در عین حال پلک‌ها را نیز آبرسانی می‌کند. اسید پالمیتیک به عنوان یک نرم کننده عمل می‌کند و اسید لینولئیک به حفظ سلامت فولیکول‌های مژه کمک کرده و از انسداد منافذ پوست جلوگیری کند.
برای استفاده از روغن زیتون روی مژه‌ها، یک برس ریمل تمیز را به روغن زیتون آغشته کنید و به آرامی در امتداد مژه‌ها بکشید. دقت داشته باشید مژه‌ها تمیز و بدون آرایش باشند. اجازه دهید روغن در طول شب روی مژه‌ها باقی بماند و صبح آن را بشوئید. هر روز و به مدت چند هفته این کار را ادامه دهید. چرخه معمول رشد مژه بین 30 تا 60 روز است و این بدان معناست که می‌توانید انتظار داشته باشید که طی 2 تا 4 ماه نتایج استفاده از روغن زیتون برای رشد مژه‌ها را ببینید.
مژه‌ها از یک الگوی رشد طبیعی پیروی کرده و به طور منظم رشد می‌کنند، می‌ریزند و دوباره رشد می‌کنند. با رعایت نکات ساده و استفاده از روش‌های خانگی و تغییر در سبک زندگی می‌توانید رشد موها را تقویت کنید. اگر علائم غیرمعمول ریزش مژه را تجربه می‌کنید و یا فکر می‌کنید ریزش مژه شما ممکن است نشانه مشکلی جدی‌تر باشد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
