ریزش مو که با نام آلوپسی Alopecia شناخته می‌شود، یک اختلال رایج در سراسر جهان است. به طور متوسط، اکثر افراد روزانه حدود 100 تار مو از دست می‌دهند و با تار موهای جدید جایگزین می شوند. اما اگر به جای موهایی که می ریزند تارهای کمتری رشد کنند یا هیچ تار مویی دوباره رشد نکند در این شرایط حد رویش مو عقب تر رفته یا حجم مو ها به طور کلی کم تر شده و تارها نازک می شوند. در این شرایط احتمالا فرد دچار آلوپسی شده است.
افزایش سن و ژنتیک هر دو می‌توانند باعث ریزش مو شوند. علت اصلی ریزش مو در درمان انتخاب مؤثر بسیار تأثیرگذار است. گزینه‌های درمان و جلوگیری از ریزش مو شامل مکمل‌های غذایی، دارو و تغییر در سبک زندگی است.
در ادامه با برخی از گزینه های جلوگیری از ریزش مو آشنا می شویم.
روش‌های جلوگیری از ریزش مو
ریزش مو نه تنها ظاهر ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند باعث استرس روحی و از دست دادن اعتماد به نفس شود. خوشبختانه، راهکارهایی وجود دارد در جلوگیری از ریزش مو موثر است.
ویتامین مصرف کنید
بر اساس مطالعات صورت گرفته، ویتامین‌ها و مواد معدنی در جلوگیری از ریزش مو موثر هستند و کمبود آن‌ها می تواند ریسک ابتلا به ریزش مو را افزایش دهد. با انجام آزمایش‌های مختلف می‌توان کمبود ویتامین را تشخیص داد. برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین‌های A، B، C، D، E و مینرال‌هایی مانند روی، سلنیوم و آهن می‌توانند بر رشد موهای ما تأثیر بگذارند.
بهتر است برای شروع مصرف مولتی ویتامین‌ها با پزشک مشورت کنید. همچنین می‌توانید مولتی ویتامین مورد نیاز خود را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. اکثر مکمل‌های غذایی تمام یا بخش عمده‌ای از ویتامین‌ها مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند.
پروتئین بیشتری مصرف کنید
کمبود پروتئین در رژیم غذایی افراد می تواند بر رشد موها تاثیر داشته باشد. ما به طور میانگین روزانه به 40 تا 60 گرم پروتئین در روز نیاز داریم. برای تامین پروتئین مورد نیاز بدن می توانید از منابع غذایی مانند لوبیا، انواع حبوبات، تخم مرغ یا ماست یونانی استفاده کنید.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای را دنبال کنید
رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از میوه‌ها و سبزیخات تازه است. مصرف روزانه میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین می‌تواند در رشد موها بسیار موثر باشد. مطالعاتی که در سال 2017 توسط Archives Of Dermatological Research انجام شد، رابطه میان مصرف سبزیجات را با کاهش قابل توجه ریسک ابتلا به آلوپسی آندروژنیک و الگوی طاسی در مردان، را اثبات کرد.
از داروهای بدون نسخه جلوگیری از ریزش مو استفاده کنید
احتمالا در مورد ماینوکسیدیل minoxidil شنیده‌اید. ماینوکسیدیل یک داروی بدون نسخه است که به جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند. این دارو به صورت محلول یا فوم عرضه می‌شود و باید آن را روی پوست سر بمالید. این دارو با دوز 5 درصد توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید شده است. ماینوکسیدیل درمانی برای آلوپسی آندروژنیک در خانم‌ها و آقایان محسوب می‌شود. بعلاوه پزشکان از این دارو برای درمان ریزش مو ناشی از شیمی درمانی نیز استفاده می‌کنند.
فیناستراید (Propecia) داروی دیگری برای درمان ریزش موی سر است که هم به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی موجود است. در یک مطالعه کلینیکی در سال 2021 بر روی 323 بیمار مرد انجام شد، استفاده از اسپری موضعی فیناستراید به طور قابل توجهی باعث افزایش تارها و پرپشت تر‌شدن موی سر، افراد تحت درمان شد.
یک روتین مراقبت از مو و پوست سر مناسب را دنبال کنید
بهتر است تا حد امکان استفاده از حالت دهنده‌های حرارتی مو مانند اتو مو، فر کننده‌های حرارتی و سشوار را محدود کنید. همچنین از بستن موها با کش‌های سفت و در حالت کشیده خودداری کنید. علاوه بر این ها رنگ و دکلره کردن مو هم می‌تواند به ساختار مو آسیب وارد کند. بهتر است با شستن مرتب موها و پوست سر، از سلامت پوست و موی خود مطمئن شوید.
روغن‌های ضروری Essential Oils
ماساژ پوست سر با استفاده از روغن‌های ضروری خاص ممکن است به تقویت رشد مو کمک کند. یک مطالعه کوچک در سال 2021 نشان داد که مصرف موضعی روغن دانه کدو تنبل به مدت سه ماه، به طور قابل توجهی رشد مجدد مو را در افراد مبتلا به طاسی زنانه افزایش می‌دهد.
همچنین بر اساس آزمایشی در سال 2015، استفاده از روغن رزماری روی پوست سر می‌تواند به اندازه ماینوکسیدیل موثر باشد.
در مطالعه دیگری که در سال 2020 بر روی افراد مبتلا به نوعی آلوپسی به نام Central Centrifugal Cicatricial Alopecia (CCCA)، نوعی ریزش موی همراه با زخم که در زنان آفریقایی‌تبار شایع است، روغن‌های زیر اثرات امیدبخشی در افزایش رشد مو داشتند:
- روغن جوجوبا
- روغن اسطوخدوس
- روغن نعنا
- روغن درخت چای
البته برای اثبات اثرات شفابخش عصاره‌های طبیعی نیاز است مطالعات بیشتری انجام شود.
علت ریزش مو
اکثر مردم متوجه ریزش موی غیر طبیعی خود می شوند. این نوع ریزش مو ممکن است به دلیل وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد. علائم ریزش موی بیش از حد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ریزش ناگهانی مو
- ریزش موی تکه‌ای
- نازک شدن قابل توجه تارهای مو
ریزش مو دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد:
- ژنتیک
- استرس و فشارهای فیزیکی و روانی
- تغییرات هورمونی مانند بارداری، یائسگی و تیروئید
- مدل موی کشیده و سفت
- آسیب دیدن مو با مواد شیمیایی مانند دکلره
- داروهایی مانند داروهای فشار خون و سرطان
- شرایط پزشکی مانند عفونت قارچی یا بیماری تیروئید
- شیمی درمانی و پرتو درمانی
برای این که علت اصلی ریزش موی خود را پیدا کنید لازم است با یک پزشک مشورت کنید. در بسیاری مواقع، ریزش مو می تواند نشانگر شرایط پزشکی خاص یا جدی باشد. فولیکول مو یکی از سه رده سلولی است که سریع‌ترین تغییر را در بدن شما انجام می‌دهد. هر چیزی که بر بدن ما تأثیر بگذارد و آن را از تعادل خارج کند، بر عملکرد این سلول‌ها تأثیر می‌گذارد. بنابراین ریزش مو نشانه این است که چیزی در بدن تغییر کرده است.
درمان‌های پزشکی ریزش مو
درمان‌های پزشکی ریزش مو به مرور زمان متنوع‌تر و پیشرفته‌تر شده‌اند و شامل روش‌های دارویی، روش‌های غیرتهاجمی و در برخی موارد، روش‌های جراحی می‌شوند. انتخاب روش مناسب بستگی به علت ریزش مو، میزان و نوع آن دارد و بهترین نتیجه اغلب زمانی حاصل می‌شود که درمان با مشورت پزشک متخصص پوست و مو انتخاب شود.
1. داروهای موضعی و خوراکی
داروهای موضعی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان ریزش مو هستند. ماینوکسیدیل (Minoxidil) به عنوان یکی از معروف‌ترین داروهای موضعی شناخته می‌شود که باعث تحریک رشد مو و کاهش ریزش آن می‌شود. این دارو به صورت محلول یا فوم در دسترس است و معمولاً برای ریزش موی اندروژنی (آلوپسی آندروژنتیک) به کار می‌رود.
فیناستراید (Finasteride) نیز یک داروی خوراکی است که بیشتر برای مردان توصیه می‌شود. این دارو با مهار تولید دی‌هیدروتستوسترون (DHT) در بدن، به کاهش ریزش مو کمک می‌کند. مصرف این دارو باید زیر نظر پزشک انجام شود، زیرا می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.
2. مزوتراپی
مزوتراپی به عنوان یک روش تزریقی در پوست سر، مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و داروهای مناسب را به فولیکول‌های مو می‌رساند. این روش به بهبود وضعیت مو و جلوگیری از ریزش آن کمک می‌کند و برای افرادی که دچار ریزش موی شدید نیستند، می‌تواند گزینه خوبی باشد.
3. کاشت مو
در موارد شدید ریزش مو، به خصوص زمانی که فولیکول‌های مو آسیب دیده و قابل بازگشت نیستند، کاشت مو گزینه‌ای مناسب است. این روش که با تکنیک‌های مختلفی مانند FUT (پیوند واحد فولیکولی) و FUE (استخراج واحد فولیکولی) انجام می‌شود، شامل برداشتن مو از نواحی دارای مو و پیوند آن به نواحی دچار ریزش میباشد. کاشت مو به عنوان راه‌حلی دائمی در نظر گرفته می‌شود و نتایج آن، در صورت رعایت مراقبت‌های پس از عمل، بسیار رضایت‌بخش است.
4.روش‌های غیرتهاجمی و لیزر تراپی
در سال‌های اخیر، لیزر تراپی با لیزر کم توان (Low Level Laser Therapy) به عنوان روشی مؤثر و غیرتهاجمی برای تحریک فولیکول‌های مو و جلوگیری از ریزش مو شناخته شده است. این روش باعث افزایش جریان خون در پوست سر شده و فولیکول‌های مو را تقویت می‌کند.
پی‌آر‌پی (PRP) یا پلاسمای غنی از پلاکت نیز از روش‌های محبوب غیرتهاجمی است که با استفاده از خون فرد و فرآوری آن، پلاسمای غنی از پلاکت به پوست سر تزریق می‌شود. این روش باعث تحریک رشد مو و تقویت فولیکول‌ها می‌شود و اغلب برای افرادی که به ریزش مو دچار هستند، موثر است.
5. داروهای هورمونی و مکمل‌ها
در مواردی که ریزش مو ناشی از مشکلات هورمونی است، پزشک ممکن است داروهای هورمونی مانند ضد آندروژن‌ها و داروهای تنظیم‌کننده هورمون تیروئید را تجویز کند. همچنین مکمل‌های غذایی مانند بیوتین، آهن، روی و ویتامین‌های گروه B برای تقویت مو و پیشگیری از ریزش توصیه می‌شود.
سایر روش‌های جلوگیری از ریزش مو
برای جلوگیری از ریزش مو، روش‌های گیاهی و سنتی می‌توانند کمک‌کننده باشند، به‌ویژه اگر به‌طور منظم انجام شوند. در ادامه، به چند مورد از این روش‌ها که شامل استفاده از گیاهان دارویی، ماساژ و یوگا می‌شود، اشاره می‌کنیم:
۱. استفاده از روغن‌های گیاهی
روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن کرچک، و روغن آرگان به دلیل خواص مغذی و تقویتی برای موها بسیار مفید هستند. ماساژ منظم پوست سر با این روغن‌ها به تغذیه فولیکول‌های مو کمک کرده و جریان خون در پوست سر را بهبود می‌بخشد، که می‌تواند به کاهش ریزش مو کمک کند. برای اثربخشی بیشتر، می‌توانید این روغن‌ها را کمی گرم کرده و به‌آرامی روی پوست سر ماساژ دهید.
۲. ماساژ پوست سر با آب پیاز یا سیر
آب پیاز و سیر به دلیل داشتن گوگرد، که به رشد مو کمک می‌کند، می‌تواند در کاهش ریزش مو مؤثر باشد. آب پیاز را با کمی روغن نارگیل یا زیتون مخلوط کنید و پوست سر را با آن ماساژ دهید. پس از ۳۰ دقیقه می‌توانید موها را بشویید. این روش ساده و طبیعی به تقویت موها و کاهش ریزش آن‌ها کمک می‌کند.
۳. ماسک‌های گیاهی
استفاده از ماسک‌های گیاهی مانند ماسک آلوئه‌ورا و عسل می‌تواند به حفظ رطوبت و تغذیه پوست سر کمک کند. آلوئه‌ورا به عنوان یک نرم‌کننده طبیعی عمل کرده و پوست سر را تسکین می‌دهد، در حالی که عسل به دلیل خواص ضدباکتری و مرطوب‌کنندگی می‌تواند سلامت پوست سر را حفظ کند. ترکیب این دو ماده می‌تواند به‌عنوان یک ماسک مو هفتگی استفاده شود.
۴. مصرف دمنوش‌های گیاهی
دمنوش‌هایی مانند چای سبز، چای گزنه و دمنوش ریشه گزنه به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان و مواد معدنی می‌توانند به تقویت موها از درون بدن کمک کنند. این دمنوش‌ها را به‌طور منظم مصرف کنید تا از مزایای آن‌ها برای رشد و تقویت مو بهره‌مند شوید.
۵.ماساژ سر با ترکیبات گیاهی
ماساژ سر با ترکیباتی مانند ترکیب روغن جوجوبا و عصاره رزماری یا ترکیب روغن کرچک و روغن نعناع می‌تواند به افزایش گردش خون و تحریک رشد مو کمک کند. رزماری به تقویت فولیکول‌های مو و جلوگیری از ریزش آن کمک کرده و نعناع به دلیل خواص خنک‌کننده، پوست سر را تسکین می‌دهد.
۶.یوگا و مراقبه (مدیتیشن)
تمرینات یوگا و مدیتیشن می‌توانند سطح استرس را کاهش داده و آرامش ذهنی را تقویت کنند، که در جلوگیری از ریزش مو نقش مؤثری دارد. حرکاتی مانند «خم شدن به جلو» یا «وضعیت شتر» به افزایش جریان خون به پوست سر کمک می‌کنند و می‌توانند باعث تقویت فولیکول‌های مو شوند. مدیتیشن نیز با کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب به کنترل ریزش مو کمک می‌کند.
۷. شست‌وشوی مو با عصاره‌های گیاهی
عصاره‌های گیاهی مانند عصاره چای سبز و رزماری می‌توانند به‌عنوان شست‌وشوی طبیعی مو استفاده شوند. چای سبز به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و رزماری به دلیل خواص تقویتی، می‌توانند پوست سر را تغذیه کرده و از ریزش مو جلوگیری کنند.
این روش‌های طبیعی و گیاهی با کمک به تقویت مو و بهبود سلامت پوست سر، می‌توانند به کاهش ریزش مو و حفظ سلامت و درخشندگی موها کمک کنند.
