موهای ما از سه بخش اصلی شامل کوتیکول یا پولک مو، کورتکس یا لایه میانی شامل کراتین و ملانین و مدولا یا لایه درونی مو تشکیل شده است. زمانی که موهای ما بر اثر عوامل مختلفی مانند دکلره، حرارت یا فشارهای فیزیکی آسیب ببیند، کوتیکول‌ها بازشده و لایه میانی یا کورتکس مو نیز دچار آسیب می‌شود. در نتیجه چنین شرایطی موها پروتئین و رطوبت موردنیاز خود را از دست می‌دهند و ساختار مو تضعیف شده، موها خشک، شکننده و کدر می‌شوند.
احیا مو چیست؟
احیا و آبرسانی مو به معنای بازسازی ساختار میکروسکوپی و دفاعی مو پس از مواجهه با انواع آسیب‌های فیزیکی، شیمیایی یا محیطی است. به این ترتیب موها عملکرد طبیعی خود را مجددا به دست می‌آورند. به زبان ساده‌تر موهای ما شبیه به یک رشته چند لایه هستند و احیا می‌تواند این لایه‌ها را که آسیب دیده‌اند تا حد ممکن بازسازی کند و یا به جای خود بازگرداند.
عواملی که باعث آسیب دیدن موها می‌شوند شامل آسیب‌های شیمیایی، فیزیکی، حرارتی و محیطی عبارتند از:
- عوامل شیمیایی: رنگ مو، دکلره، صاف کننده‌های شیمیایی و پرم
- عوامل فیزیکی: کشیدن شدید موها، برس زدن نادرست و خشن
- عوامل حرارتی: استفاده از باد داغ سشوار، اتوی مو و بابلیس
- عوامل محیطی: نور خورشید، اشعه فرابنفش، آلودگی هوا، باد شدید، سرما، گرما، کلر آب استخر و نمک آب دریا
اثرات احیا مو
همان طور که می‌دانید مو یک ساختار بیولوژیکی مرده است که از پروتئین‌های فیبری مانند کراتین، لیپیدها (چربی‌های طبیعی)، آب، و مقادیر اندکی مواد معدنی ساخته شده است. سلامت مو در گرو یکپارچگی اجزای تشکیل دهنده آن است. بنابراین زمانی که مو در اثر عواملی مانند حرارت، مواد شیمیایی، رنگ، دکلره یا آسیب‌های محیطی دچار تخریب می‌شود، کوتیکول مو آسیب دیده و ساختار داخلی کورتکس نیز متلاشی می‌شود. تکنیک‌های احیای مو، نوعی مداخله علمی برای بازسازی این ساختار آسیب‌دیده به شمار می‌رود.
هر تار مو درون خود پیوندهای دی‌سولفیدی دارد که مسئول استحکام و حفظ فرم ساختاری مو هستند و آسیب‌های شیمیایی و حرارتی، این پیوندها را می‌شکنند. در درمان‌های احیا مو پیشرفته مولکول‌های خاصی وارد ساختار مو شده و پیوندهای دی‌سولفیدی شکسته شده را بازسازی یا تقلید می‌کنند. این فرآیند باعث بازگرداندن مقاومت کششی (Elasticity) و استحکام اولیه‌ی مو می‌شود.
کوتیکول، نخستین لایه‌ی دفاعی مو است که هنگام آسیب باز شده و بافتی ناهموار پیدا می‌کند. در فرآیند احیا مو روغن‌های گیاهی مانند آرگان و جوجوبا و همچنین پروتئین‌های هیدرولیز شده بر روی کوتیکول قرار گرفته و مانند چسب عمل می‌کنند؛ این مواد پولک‌های مو را می‌بندند و مانع از تبخیر رطوبت و نفوذ آلاینده‌ها به ساختار مو می‌شوند.
سلامت موها به پروتئین و رطوبت وابسته است. کمبود پروتئین موها را ضعیف و کشسان می‌کند و کمبود رطوبت باعث خشکی، زبری و شکننده شدن موها می‌شود. در درمان‌های احیا مو، با استفاده از ماسک‌های پروتئینی و آبرسان عمیق حاوی گلیسرین، پانتنول و هیالورونیک اسید، این تعادل حیاتی مجددا ایجاد می‌شود.
با ترمیم ساختار داخلی، موها مجدداً خاصیت کشسانی طبیعی خود را به دست می‌آورد. این یعنی موها هنگام کشیده شدن مثلا در زمان برس کشیدن یا بستن، تار مو به جای شکستن، انعطاف نشان داده و دوباره به فرم اولیه خود بازمی‌گردد. افزایش الاستیسیته، نشانه‌ی مهمی از یک احیا موی موفق است.
همچنین بازسازی کوتیکول مو باعث می‌شود نور به صورت یکنواخت از سطح مو منعکس شود و موها درخشان و سالم به نظر برسند. همچنین کوتیکول‌های صاف اصطکاک را کاهش می‌دهند و در نتیجه موها در هنگام لمس لطافت بیشتری دارند.
روش‌های احیا مو
همان‌طور که اشاره شد احیا مو به مجموعه‌ای از تکنیک‌های درمانی با هدف بازسازی ساختار آسیب‌دیده‌ی ساقه مو اطلاق می‌شود. بسته به نوع و شدت آسیب، روش‌های مختلفی برای احیا مو وجود دارد و هر روش مکانیسم خاص خود را دارد و نتایج متفاوتی بر ظاهر و سلامت ساختار داخلی مو می‌گذارد.
احیا مو با پیوند دهنده‌های شیمیایی
پیوندهای دی سولفیدی درون کورتکس مو بر اثر عواملی مانند رنگ کردن موها، دکلره یا قرار گرفتن تحت حرارت شدید، می‌شکنند. درمان‌های پیوند دهنده مانند Olaplex و K18 با فرمولاسیون ویژه، پیوندهای شکسته شده را بازسازی یا شبیه سازی می‌کنند. به این ترتیب ساختار درونی مو ترمیم شده، مقاومت کششی مو افزایش یافته و شکستگی و موخوره کاهش می‌یابد.
احیا مو با درمان‌های پروتئینی
بخش عمده مو از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده است و کراتین بر اثر آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی از بین می‌رود. با استفاده از درمان‌های پروتئینی حاوی پروتئین‌های هیدرولیز شده، شکاف‌های ساختاری ناشی از ریزش کراتین را پر می‌کنند. در نتیجه این درمان تار موها مستحکم و مقاوم شده، ضخامت و حجم طبیعی خود را به دست می‌آورند و کشسانی مو نیز بهبود می‌یابد.
احیا مو با آبرسان‌های عمیق
یکی از عوامل حیاتی برای سلامت مو، رطوبت است. رطوبت به انعطاف پذیری و درخشندگی موها کمک کرده و از شکستگی تارها جلوگیری می‌کند. درمان‌های آبرسان عمیق حاوی مواد ضروری مانند هیالورونیک اسید، گلیسیرین و پانتنول هستند و به حفظ آب در درون ساختار مو کمک می‌کنند. این روش باعث نرمی و لطافت بیشتر موها شده، وز و خشکی مو را کاهش می‌دهد و درخشندگی طبیعی موها را بازمی‌گرداند.
احیا مو با کراتین تراپی
در این نوع درمان کراتین مایع و سایر مواد مغذی ضروری روی مو قرار گرفته و با کمک حرارت به ساقه مو می‌چسبند. به این ترتیب یک لایه محافظ روی سطح مو ایجاد شده و ساختار فیبری مو صاف‌تر و مستحکم‌تر می‌شود. کراتین تراپی موها را صاف می‌کند، وز شدن و گره خوردن را کاهش داده و موها را درخشان و شاداب نشان می‌دهد.
احیا با بوتاکس مو
گذشته از نام، این روش هیچ شباهتی با بوتاکس پوست ندارد. در حقیقت بوتاکس مو شامل ترکیبی از پروتئین‌ها، آمینواسیدها، ویتامین‌ها و لیپیدها است که بدون ایجاد تغییر دائمی در ساختار، فیبر مو را تغذیه و بازسازی می‌کند. بوتاکس مو به افزایش ضخامت مو کمک کرده، زبری و وز شدگی را کاهش می‌دهد و آسیب‌های سطحی را نیز ترمیم می‌کند. بر خلاف کراتین تراپی، بوتاکس بر تغذیه و آبرسانی به موها تمرکز دارد.
احیا مو با درمان‌های اسیدی
آسیب دیدن موها می‌تواند pH طبیعی مو و پوست سر را به سمت قلیایی شدن ببرد و این امر منجر به باز شدن کوتیکول‌ها خواهد شد. تکنیک‌های درمان اسیدی با تنظیم pH پولک‌های مو را می‌بندند و مقاومت مو را افزایش می‌دهند. این روش قوام مو را بهبود بخشیده، احتمال شکنندگی را کاهش می‌دهد و رطوبت و پروتئین را درون مو تثبیت می‌کند.
درمان‌های سالنی خاص
درمان‌های اختصاصی سالنی شامل روش‌های ترکیبی است که در چند مرحله از جمله پاکسازی عمیق، بازسازی پروتئینی، تزریق مواد آبرسان و محافظت نهایی، انجام می‌شوند. نتیجه این نوع درمان، بازسازی لایه‌های مو است. این روش اثرگذاری سریع‌تر و عمیق‌تری نسبت به سایر درمان‌ها دارد و در مقایسه با درمان‌های خانگی اثر ماندگار‌تری به جا می‌گذارد.
روغن درمانی تخصصی
روغن درمانی یک روش سنتی رایج برای ترمیم موهای آسیب دیده و حفظ سلامت و شادابی موها است. استفاده از روغن‌های طبیعی سبک مانند روغن آرگان، جوجوبا و نارگیل می‌تواند با نفوذ به عمق کوتیکول‌های مو، لیپیدهای طبیعی ازدست‌رفته را بازسازی کند. روغن تراپی می‌تواند به بسته شدن کوتیکول‌های باز شده کمک کند و از موها در برابر خشکی و حرارت محافظت کند. همچنین روغن تراپی به نرمی و لطافت موها و براق شدن آن‌ها کمک می‌کند. روغن درمانی با روغن گرم اثرات درمانی روغن تراپی را افزایش می‌دهد.
کراتینه مو چیست؟
کراتین یک پروتئین فیبری است که بخش عمده‌ای از ساختار مو، ناخن و لایه بیرونی پوست را تشکیل می‌دهد. این پروتئین حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای آمینه‌ی گوگرددار مانند سیستئین است که با پیوندهای دی‌سولفیدی باعث استحکام و انعطاف مو می‌شود. در اثر درمان‌های شیمیایی مانند رنگ مو و دکلره و همچنین حرارت یا عوامل محیطی، میزان کراتین طبیعی مو کاهش می‌یابد و مو خشک، شکننده و وز می‌شود.
درمان کراتینه مو یک فرایند شیمیایی آرایشی است که با استفاده از ترکیبات حاوی پروتئین کراتین یا مشتقات آن، موهای آسیب‌دیده را صاف، براق، و مقاوم‌تر می‌کند. این فرایند با قرار دادن محلول کراتینه بر روی مو و تثبیت آن با حرارت بالا با استفاده از اتو مو صورت می‌گیرد.
روش‌های کراتینه
کراتینه مو، با توجه به هدف نهایی شامل صافی مو، احیای مو، یا کاهش وز، به چند روش مختلف انجام می‌شود که هر روش ویژگی‌های خاص خود را دارد. به صورت کلی دو نوع اصلی درمان کراتینه وجود دارد، کراتینه درمانی و کراتینه صافی مو.
کراتینه درمانی
این روش با هدف بازسازی فیبر آسیب دیده مو بدون ایجاد تغییر در حالت طبیعی یا فرم فر موها صورت می‌گیرد. در کراتینه درمانی مواد کراتین تراپی حاوی کراتین هیدرولیز شده، آمینو اسیدها و ویتامین‌ها روی مو قرار می‌گیرد و با استفاده از اتو مو اثر درمان را بر روی موها ثابت می‌کنند. در این روش کوتیکول‌های مو بازسازی شده و مواد کراتینه در درون ساختار مو تثبیت می‌شوند. نتیجه این درمان دستیابی به موهایی نرم، قوی و براق با حفظ حالت طبیعی موها و کاهش وز و خشکی خواهد بود.
کراتینه صافی مو
هدف اصلی از انجام این روش که با عنوان کراتینه برزیلی نیز شناخته می‌شود، صاف شدن موها است. در کراتینه صافی، موها تا 90 درصد صاف می‌شوند. در این تکنیک از محلول کراتین قوی‌تر حاوی پلیمرها و گاهی فرمالدهید یا جایگزین‌های آن، استفاده شده و موها با حرارت بالا حدود 230 تا 240 درجه سانتی گراد اتو کشی می‌شوند. به این ترتیب یک لایه محافظ روی مو ایجاد می‌شود که حالت طبیعی مو را تغییر می‌دهد. کراتینه صافی موها را به شدت صاف و درخشان می‌کند و وز موها را تا 90 درصد کاهش می‌دهد. دوام این روش بسته به انجام مراقبت‌های بعد از آن 3 تا 6 ماه خواهد بود.
کراتینه بدون فرمالدهید
فرمالدهید یک ماده شیمیایی است که در برخی محصولات کراتینه مو وجود دارد و آزاد شدن آن در طی پروسه کراتین تراپی مو می‌تواند مضر باشد. از کراتینه بدون فرمالدهید برای احیا و کاهش وز موها بدون استفاده از مواد سمی یا آلرژی‌زا استفاده می‌کنند. در این روش محلول‌های کراتین تراپی با فرمولاسیون جدید فاقد فرمالدهید با برخورداری از فناوری‌های جایگزین، استفاده می‌کنند و مو تحت دمای کنترل شده اتوکشی می‌شود. در این تکنیک سطح موها با پروتئین‌ها و پلیمرهای گیاهی ترمیم شده و صاف می‌شود. نتیجه این نوع درمان کاهش چشمگیر وز شدگی موها و ایجاد حالت صافی طبیعی‌تر است. این تکنیک برای افراد حساس و زنان باردار با نظر پزشک قابل اجرا است.
کراتینه گیاهی یا ارگانیک
کراتینه گیاهی با استفاده از مواد کاملا طبیعی و بدون دخالت مواد شیمیایی انجام می‌شود. مواد مورد استفاده در این روش کاملا طبیعی و شامل پروتئین‌های گیاهی و روغن‌های طبیعی مانند آرگان، جوجوبا و آووکادو و بدون هرگونه مواد نگهدارنده شیمیایی است. حرارت در این روش به مراتب کم‌تر است و گاهی تنها با بخار انجام می‌شود. درمان کراتینه گیاهی ساختار طبیعی مو را احیا کرده و بدون این که موها را به شکلی غیرطبیعی صاف کند، بافتی نرم، لطیف و درخشان ایجاد می‌کند. این روش برای افراد حساس، کودکان و حامیان طبیعت و محیط زیست مناسب است.
درمان کراتینه مو در منزل
شاید تعجب کنید اما شما بدون نیاز به مراجعه به سالن زیبایی می‌توانید یک احیا مو سبک و موقتی را در منزل تجربه کنید. کیت‌های خانگی کراتین تراپی، نسخه ملایم‌تری از کراتین، سرم‌های ترمیم کننده و شامپوهای مخصوص است و حرارت دهی با سشوار یا اتو موی خانگی انجام می‌شود. در نتیجه این کار خشکی و وز شدگی مو نسبتا کاهش یافته و ماندگاری آن چیزی حدود 3 تا 6 هفته خواهد بود. این روش برای احیای سبک و موهای کم آسیب مناسب است. یادتان باشد که کراتین‌های خانگی اثر درمان‌های سالنی را ندارند ولی برای مراقبت‌های روتین مناسب هستند.
تفاوت احیا و کراتینه مو چیست؟
احیا و کراتینه مو دو روش درمانی برای بهبود وضعیت مو هستند که هرکدام هدف و مکانیسم خاص خود را دارند. احیا مو فرایندی است که تمرکز آن بر بازسازی ساختار آسیب‌دیده‌ی مو است. در این روش از ترکیبات مغذی مانند پروتئین‌های هیدرولیز شده، آمینواسیدها، ویتامین‌ها و روغن‌های گیاهی برای ترمیم کوتیکول مو استفاده می‌شود. به این ترتیب رطوبت مو افزایش پیدا کرده و کورتکس مو تقویت می‌گردد. در تکنیک احیا، حالت طبیعی مو حفظ می‌شود؛ یعنی اگر مو فر، مجعد یا موجدار باشد، حالت آن تغییر نمی‌کند. همچنین در فرایند احیا مو معمولاً از حرارت بالا استفاده نمی‌شود یا حرارت بسیار کنترل‌شده و سبک است. احیا برای موهای خشک، آسیب‌دیده، شکننده یا رنگ‌شده مناسب است و دوام آن بسته به نوع درمان بین ۳ تا ۸ هفته خواهد بود.
در مقابل، کراتینه مو فرآیندی است که علاوه بر تغذیه و ترمیم نسبی فیبر مو، هدف اصلی آن صاف و درخشان کردن مو است. در این روش، مواد حاوی کراتین هیدرولیز شده، پلیمرهای صاف‌کننده و گاهی مواد تثبیت‌کننده‌ی شیمیایی مانند فرمالدهید روی مو قرار می‌گیرد. سپس مو با دمای بالاتر از ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد اتوکشی می‌شود تا کراتین به عمق مو نفوذ کرده و لایه‌ای محافظ روی آن تشکیل دهد. نتیجه‌ی کراتینه مو برخورداری از مویی صاف، براق و بدون وز خواهد بود. درمان کراتینه مو بیشتر مناسب موهای وز، مجعد یا نیمه‌فر است و ماندگاری اثر آن حدود ۲ تا ۶ ماه است. با این حال، در صورت استفاده از محصولات حاوی فرمالدهید یا انجام نادرست فرایند، خطراتی مانند تحریک پوست سر یا آسیب به فیبر مو نیز وجود دارد.
به طور کلی، اگر هدف اصلی ترمیم و تغذیه مو بدون تغییر فرم طبیعی آن باشد، احیا مو گزینه‌ی مناسبی است. اما اگر علاوه بر ترمیم، به دنبال صافی و ایجاد تغییر قابل توجه در حالت مو هستید، کراتینه مو انتخاب بهتری خواهد بود.
