خارش سر نوعی تحریک پوستی بسیار رایج است که باعث می‌شود بخواهید به صورت مکرر پوست سر را بخارانید. اگرچه خارش سر معمولاً نشان دهنده مشکل جدی نیست، اما می‌تواند نشانه وجود یک بیماری زمینه‌ای مانند شپش سر یا آلرژی باشد. گاهی اوقات، خارش سر با علائم قابل مشاهده مانند پوسته پوسته شدن یا شوره سر همراه است. در بسیاری موارد دیگر، پوست سر می‌تواند بدون هیچ گونه علائم ظاهری دچارخارش شود.
خارش سر می‌تواند به دلایل متفاوتی اتفاق بیفتد. این که بدانیم چرا دچار خارش می‌شویم به انتخاب بهترین شامپو برای خارش سر یا گزینش نوع جدی‌تری از درمان کمک می‌کند.
شامپو گردو پرژک حاوی تانین‌ها (Ellagitannin) است که برای جلوگیری از خارش سر بسیار موثرند. این شامپو با برخورداری از عصاره طبیعی گردو، دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچ است و از بروز مشکلات مربوط به پوست سر مانند خارش و شوره سر جلوگیری می‌کند.
علائم و نشانههای خارش سر چیست؟
خارش سر یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. علائم و نشانههای خارش سر شامل موارد زیر است:
- پوسته پوسته شدن پوست
- شوره سر
- پوست خشک
- پوست چرب
- پوست تحریک شده، ملتهب، قرمز، متورم و گرم
- پوست ناهموار
- تکه های طاس
- تب با درجه پایین
- زخم روی پوست سر
علت خارش سر چیست؟
خارش سر دلایل متعددی دارد که ممکن است به عوامل محیطی، بیماری‌ها، یا عادات روزمره مرتبط باشد. برخی از مهم‌ترین علل شامل موارد زیر است:
شوره پوست سر
شوره سر به شکل پوسته پوسته یا لکه‌های سفید روی پوست سر و در میان موها قابل مشاهده است. در واقع شوره سر پوست خشک است که از کف سر جدا شده است. شوره می‌تواند یکی از دلایل خارش سر باشد. گاهی اوقات علت شوره سر وجود یک بیماری قارچی است. همچنین سایر بیماری‌های پوستی هم می‌توانند باعث خارش سر شوند.
پسوریازیس Psoriasis
پسوریازیس باعث ایجاد پلاک‌های پوستی ضخیم، خارش دار و پوسته پوسته می‌شود. این پلاک‌ها برآمدگی و ناهموارند. در پوست‌های روشن پلاک‌ها قرمز با پوسته‌های سفید و در پوست‌های تیره، لکه ها قهوه‌ای یا بنفش با پوسته‌های خاکستری هستند. راش‌های ناشی از پسوریازیس می‌تواند روی زانو، آرنج یا شکم باشد. این بیماری همچنین می‌تواند باعث آرتریت شود.
شپش
شپش سر یک حشره بسیار کوچک است که خون را از پوست سر فرد می‌مکد و باعث خارش پوست سر می‌شود. شپش به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.یکی از دلایل خارش سر می‌تواند وجود شپش باشد. شپش‌ها انگل‌های کوچکی هستند که روی پوست سر زندگی می‌کنند و از خون تغذیه می‌کنند. نیش‌های مداوم آنها باعث خارش شدید می‌شود. این مشکل معمولاً با دیدن تخم‌ها یا خود شپش‌ها روی مو یا نزدیک به پوست سر تشخیص داده می‌شود. شپش‌ها بیشتر در محیط‌های شلوغ یا تماس نزدیک منتقل می‌شوند.
اگزما Eczema
اگزما یا درماتیت (dermatitis) باعث خشکی، خارش پوست و التهاب می‌شود. اگزما می‌تواند روی پوست سر و سایر قسمت‌های بدن شما ایجاد شود. ممکن است این مشکل پوستی بر اثر استفاده از برخی مواد که پوست را تحریک می‌کنند مانند صابون یا شامپو پدیدار شود.
کچلی Tinea capitis
کچلی یک عفونت قارچی پوست سر است که باعث ایجاد بثورات خارش‌دار می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث بروز تاول‌های پوستی و تورم غدد لنفاوی در پشت سر یا گردن شود. ممکن است باعث ریزش مو شود. عفونت کچلی یا کرم حلقوی پوست سر ممکن است از طریق حیوانات خانگی منتقل شود.
درماتیت سبورئیک Seborrheic dermatitis
درماتیت سبورئیک در قسمت‌هایی از پوست که چرب است رخ می‌دهد و باعث قرمز شدن پوست سر می‌شود. درماتیت سبورئیک می‌تواند باعث ایجاد مشکل پوستی کلاهک گهواره (cradle cap) در نوزادان شود. کلاهک گهواره مانند یک لایه مومی ضخیم روی پوست سر کودک به نظر می‌رسد.
درمان خارش سر
برای کشف علت و درمان خارش سر می‌توانید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه کرده و در مورد علائم سوالاتی می‌پرسد تا درمان مناسب را برای خارش سر تجویز کند. اگر علت خارش مشخص نباشد، ممکن است نیاز به نمونه برداری از پوست سر باشد.
درمان خارش سر بستگی به عامل ایجاد آن دارد. درمان‌های رایج شامل:
- شامپوهای مخصوص مانند شامپوهای ضد شوره
- کرم‌ها و پمادهای مرطوب کننده
درمان‌های خاص مانند:
- درمان شپش سر
- داروی ضد قارچ برای کچلی سر
- لوسیون های کورتیکواستروئید برای درماتیت سبورئیک
- داروی پسوریازیس
انواع روش‌های درمان خارش سر
برای درمان خارش سر روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به علت خارش میتوان از آنها استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
شامپوهای بدون نسخه
شامپوهای بدون نیاز به نسخه در انواع مختلف مانند شامپو گردو پرژک و … در بازار وجود دارند که هر کدام برای درمان خارش سر با علت‌های مختلف طراحی شده‌اند. اما اینکه کدام محصول مناسب است، بستگی به شرایط شما دارد.
شامپوهای درمانی
اگر شامپوهای بدون نسخه موثر نبودند، متخصص پوست ممکن است شامپوی قوی‌تری برای شما تجویز کند.
داروهای موضعی
شامپوها تنها راه درمان خارش سر نیستند، فوم‌ها، پمادها و سایر داروهای موضعی می‌توانند برای درمان خارش سر مورد استفاده قرار بگیرند.
داروهای خوراکی
با توجه به علت خارش سر، ممکن است شخص نیاز به مصرف داروهای خوراکی (قرص) داشته باشد.
برای محافظت از پوست و موی خود و مقابله سریع و کارآمد با مشکل، همیشه بهترین کار این است که با یک متخصص مشورت کنید.
عوارض خارش سر
اگر علت خارش سر درمان نشود، ممکن است عوارضی ایجاد کند:
- آلوپسی (ریزش مو)
- تب
- بثورات یا تحریک در سایر نواحی بدن
- عفونت ثانویه پوست
انتخاب بهترین شامپو برای خارش سر
برای درمان خارش سر ناشی از شوره می‌توانید از شامپوهای حاوی کتوکونازول استفاده کنید. به این ترتیب علائم شوره کنترل شده و خارش سر از بین می‌رود. همچنین بهتر است محصولات فاقد عطر را امتحان کنید. به این ترتیب احتمال تحریکات پوستی آلرژیک را تا احد امکان کاهش می‌دهید.برای انتخاب بهترین شامپو برای خارش سر به دنبال ترکیبات زیر باشید. بسته به قدرت ترکیبات موثر شامپوها ممکن است بدون نسخه یا با نسخه پزشک قابل تهیه باشند.
شامپوهای حاوی فلوسینولون (Fluocinolone ) که از دارویی به نام کورتیکواستروئید (corticosteroid ) برای کمک به کاهش خارش سر و پوسته پوسته شدن استفاده می‌کنند.
شامپوهای حاوی کتوکونازول (Ketoconazole ) ضد قارچ هستند و قارچ‌هایی که می‌توانند باعث شوره سر شوند را از بین می‌برد.
شامپوهای حاوی پیریتیون زینک (Pyrithione zinc) از ماده ضد قارچی به نام پیریتیون روی استفاده می‌کنند که با باکتری‌ها مبارزه می‌کند.
شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک (Salicylic acid) لک‌های پوستی و پوسته‌ها را کاهش می‌دهند و می‌توانند به مرطوب کردن پوست سر خشک کمک کنند.
شامپوهای حاوی سلنیوم سولفید (Selenium sulfide) دارای مواد ضد قارچ هستند.
شامپوهای قطران (Tar ) از قطران زغال سنگ ساخته می‌شوند. آنها روند از بین رفتن سلول‌های پوست سر را کند می‌کنند و می‌توانند به بهبود پوسته پوسته شدن و خارش سر کمک کنند. شامپوهای تار ممکن است موهای روشن را لکه دار کنند.
استفاده از شامپوهای بدون نیاز به نسخه و شامپوهای دارویی می‌تواند به مقابله با خارش سر ناشی از بیماری‌هایی مانند درماتیت سبورئیک کمک کند و خارش را کاهش دهد.شامپو گردو پرژک حاوی جاگلون (Juglone)، موها را براق کرده و از آسیب اشعه ماوراء بنفش محافظت می‌کند . علاوه بر این شامپو گردو پرژک حاوی ماده موثر تانین (Ellagitannin) است که در جلوگیری از خارش سر عملکردی بسیار موثر دارد. عصاره گردو با خواص آنتی اکسیدانی و خاصیت ضد باکتری، ضد قارچ و ضد میکروب از بروز مشکلات مربوط به پوست سر مانند خارش سر و شوره جلوگیری می‌کند، و میتوان این شامپو را به عنوان بهترین شامپو برای خارش سر معرفی کرد.
بنابراین اگر احساس خارش، خشکی، پوسته پوسته شدن یا برآمدگی و لکه‌های قرمز در پوست سر خود دارید شامپوهای مخصوص می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. این شامپوها دارای ترکیبات و مواد موثری هستند که مشکلات مختلف پوستی مانند شوره سر، پسوریازیس، کرم حلقوی، شپش و اگزما را هدف قرار می‌دهند. پس از این که متوجه علت خارش پوست سر شدید، می‌توانید شامپوی مناسبی برای شرایط خود پیدا کنید. بسته به علت خارش پوست سر و شدت علائم، ممکن است به محصولات بدون نسخه یا داروهای تجویزی با نسخه نیاز داشته باشید.
